EINDWERK Triage tijdens critical surge capacity in pandemieën. | Pieter Van Leeuwen

Op 31 december 2019 wordt in het Chinese Wuhan een cluster patiënten met de diagnose van een pneumonie (longontsteking) van ongekende oorzaak gediagnostiseerd. Op 7 januari 2020 blijkt de oorzaak van deze ontsteking te wijten aan een nieuw virus, het coronavirus (SARS-Cov-2)3.

Door de verspreiding van dit virus buiten China en de toenemende rapportage over gevallen die besmet worden met het virus, benoemt. de WHO op 11 maart 2020 deze situatie als pandemie. Tot op heden werden er wereldwijd meer dan 511 miljoen cases gerapporteerd met meer dan 6 miljoen overlijdens als gevolg van het COVID-19 virus (Bron John Hopkins University 2022).

Ook België wordt niet gespaard van deze situatie en in maart 2020 kondigt zich een eerste COVID-golf aan.

Het spreekt voor zich dat deze pandemie een invloed heeft op ons gezondheidszorgsysteem. Doorheen deze pandemie merken we een aanzienlijke stijging van de ziekenhuisopnames, dit zowel op de intensieve-zorgen afdeling als op de niet-intensieve zorgen afdelingen. De patiënten melden zich aan vaak met respiratoire klachten van verschillende ernst, al dan niet met nood tot een supportieve (ventilatoire) behandeling. Gezien de grote aantallen aan patiënten met dergelijke klachten, ging dit gepaard met een grote nood aan plaatsen met mogelijkheid tot monitoring en respiratoire ondersteuning. Het gevolg van de stijgende vraag voor deze patiëntengroep, is een grote druk en dreigend tekort aan bedden en middelen (capaciteit tot kunstmatige ventilatie) om deze vraag het hoofd te bieden. Naast de druk die op ziekenhuisniveau aanwezig is, merken we ook een toenemende druk op de residentiële zorgverlening in bijvoorbeeld woonzorgcentra.

Deze stijgende vraag, gecombineerd met een steeds kleiner wordend aanbod, zorgde voor een nationale critical surge capacity (inspanning op nationaal niveau die geleverd wordt om extra capaciteit te gaan voorzien in bedden en middelen tijdens een nationale crisis).

Als gevolg van deze surge capacity, rijst het dilemma van welke patiënt al dan niet een plaats krijgt op de dienst intensieve zorgen, welke patiënt ventilatoir ondersteund gaat worden, of wie toegang krijgt tot die kritieke zorgcapaciteit. Ook voor de gezondheidswerkers heeft dit een grote impact, gezien zij mee aan de basis van dit triageproces staan, wat de nodige stress met zich meebrengt. Ook wie deze rol op zich neemt om de besluitvorming te doen of wat de rol van een triage-officer kan zijn werd binnen ons gezondheidszorgsysteem niet duidelijk benoemd in de pandemie. Andere gezondheidszorgsystemen van landen zoals Nederland en de United Kingdom benoemen het gebruik van een triage-officer. Het is echter onduidelijk of het implementeren van een dergelijke functie in ons gezondheidszorgsysteem een meerwaarde biedt.